bunyi bahasa melayu dan bunyi bukan bahasa

as salam and welcome..♥

Bunyi bahasa

Bunyi bahasa dan bukan bahasa

Dalam berkomunikasi manusia menghasilkan bunyi-bunyi bahasa. Bunyi-bunyi bahasa ini adalah bunyi-bunyi yang dipersetujui oleh masyarakat penuturnya sebagai sesuatu yang bermakna. Bunyi-bunyi ini terlafaz dalam bentuk deretan bunyi-bunyi yang tertentu. Selain itu, bunyi-bunyi bahasa ini diwakili dengan lambing-lambang ditentukan. Di samping bunyi-bunyi bahasa, manusia juga menghasilkan bunyi-bunyi bukan bahasa seperti batuk, berdeham, bunyi klik bibir gusi, dan sebagainya. Bunyi-bunyi ini tidak mempunyai sebarang lambing untuk mewakilinya tetapi kewujudannya mempunyai makna. Kedua-dua bunyi yang dikatakan ini dalam bidang linguistik diistilahkan sebagai bunyi bahsa dan bunyi bukan bahasa.

(Indirawati, Mardian Shah, Fonetik dan Fonologi, Siri Pengajaran Dan Pembelajaran Bahasa Melayu, Muka Surat 34.)

Bunyi vokal

Bunyi vokal ialah bunyi yang dihasilkan dengan tidak melibatkan sebarang sekatan pengaliran udara. Bunyi vokal juga adalah bunyi bersuara. Klasifikasi bunyi vokal ditentukan dengan kedudukan lidah dan bentuk bibir. Ini melibatkan rongga mulut semasa melafazkannya. Bentuk bibir dan saik rongga mulut ini menentikan sama ada bunyi vokal yang dilafazkan itu dalam keadaan terbuka, separuh terbuka, separuh sempit atau pun luas.

Kedudukan lidah juga penting. Kedudukan lidah semasa melafaz dan pembukaan bibir menentukan sama ada bunyi vokal yang dilafazkan tersebut adalah vokal depan, belakang atau tengah. Ini bererti apabila depan lidah terlibat, maka bunyi yang dihasilkan adalah vokal depan, apabila bahagian lidah yang terlibata dalah belakang lidah, maka vokal yang dihasilkan adalah vokal belakang, dan apabila bahagian lidah dalam keadaan tegang maka vokal yang dihasilkan dipanggil vokal tengah. Ringkasnya palebalan nama vokal ini ditentukan oleh kedudukan lidah. Iaitu depan, belakang, atau tengah. Bentuk bibir dan saiz rongga mulut pula menentukan jenis vokal.

Vokal depan

Vokal depan ialah bunyi [i], [e], [  ], [a]. alat artikulasi yang terlibat dalam menghasilkan bunyi ini ialah lidah dan saiz rongga mulut dan bentuk bibir. Manakala daerah artikulasi yang terlibat ialah lelangit keras.

1.    Vokal depan sempit [i]

Vokal ini dihasilkan apabila bahagian hujung lidah diletakkan pada titik yang paling tinggi di bahagian depan mulut. Lelangit lembut pula diangkat rapat kepada belakang tekak dan menutup rongga hidung. Udara keluar melalui rongga mulut sambil menggetarkan pita suara. Semasa lafaz bunyi ini bibir berada dalam keadaan terhampar. Kedudukan lidah ini berada pada kedudukan yang paling tinggi dalam rongga mulut. Contoh penggunaan vokal [i] ialah [ikan], [bila], dan [hati].

2.    Vokal separuh sempit [e]

Vokal ini dihasilkan dengan bahagian depan lidah agak ke bawah sedikit, iaitu sepertiga daripada tinggi lidah semasa melafazkan bunyi [i]. lelangit lembut pula diangkat rapat kepada belakang tekak dan menutup rongga hidung. Udara melalui daripada rongga mulut sambil menggetarkan pita suara. Semasa melafaz bunyi ini, bibir berada dalam keadaan terhampar. Pembukaan bibir semasa melafazkan bunyi ini agak sederhana. Contoh penggunaan vokal [e] ialah [elok], [sepak], dan [sate].

3.    Vokal depan separuh luas [  ]

Vokal ini dihasilkan dengan depan lidah diturubkna dua pertiga daripada kedudukan semasa melafazkan bunyi [e]. lelangit lembut diangkat rapat kepada belakang tekak dan menutup rongga hidung. Udara keluar melalui rongga mulut sambil menggetarkan pita suara. Semasa melafazkan bunyi ini bibir berada dalam keadaan terhampar.

4.    Vokal depan luas [a]

Vokal ini dihasilkan dengan lidah diturunkan ke titik yang paling bawah dalam rongga mulut. Puncak dari depan lidah tertarik ke belakang sedikit.lelangit lembut diangkat rapat kepada belakang tekak dan menutup rongga hidung. Udara keluar melalui rongga mulut sambil menggetarkan pita suara. Semasa melafazkan bunyi ini bibir berada dalam keadaan terhampar. Contoh penggunaannya ialah [aku], hati, dan [bila].

Vokal belakang

Bunyi vokal belakang adalah [u], [o], [  ], dan [  ]. Alat artikulasi yang terlibat semasa menghasilkan bunyi ini ialah lidah dan lelangit lembut. Rongga mulut dan saiz bukaan mulut menentukan kadar bukaan luas. Daerah artikulasi yang terlibat adalah lelangit keras.

1.    Vokal belakang sempit [u]

Vokal ini dihasilkan dengan menaikkan belakang lidah setinggi yang mungkin seperti merapati lelangit keras. Walau bagaimanapun, tiada sebarang sekatan aliran udara berlaku. Lelangit lembut pula diangkat rapat kepada belakang tekak dan menutup rongga hidung. Udara keluar melalui rongga mulut sambil menggetarkan pita suara. Semasa melafazkan bunyi ini, bibir berada di dalam keadaan bundar. Contohnya dalam perkataan [ulam], [suka], dan [batu].

2.    Vokal belakang separuh sempit [o]

Vokal ini dihasilkan dengan belakang lidah diturunkan sedikit daripada titik yang paling tinggi semasa melafazkan bunyi [u]. lelangit lembut pula diangkat rapat kepada belakang tekak dan menutup rongga hidung. Udara keluar melalui rongga mulut sambil menggetarkan pita suara. Semasa melafazkan bunyi ini, bibir berada dalam keadaan bundar. Contoh penggunaannya ialah [ombak], [sorok], dan [soto].

3.    Vokal belakang separuh luas [  ]

Vokal ini dihasilkan dengan belakang lidah diturunkan lebih rendah sedikit daripada semasa menghasilkan vokal separuh sempit [o]. lelangit lembut pula diangkat rapat kepada belakang tekak dan menutup rongga hidung. Udara keluar melalui rongga mulut sambil menggetarkan pita suara. Semasa melafazkan bunyi ini, bibir berada dalam keadaan bundar. Contoh penggunaanya [borak].

4.    Vokal belakang luas [  ]

Vokal ini dihasilkan dengan belakang lidah diletakkan di titik paling bawah dan sejauh-jauhnya ke belakang etrus menerus. Lelangit lembut pula diangkat rapat kepada belakang tekak dan menutup rongga hidung. Udara keluar melalui rongga mulut sambil menggetarkan pita suara. Semasa melafazkan bunyi ini, bibir berada dalam keadaan bundar. Contoh penggunaannya ialah [gulai].

5.    Vokal tengah [  ]

Vokal tengah dihasilkan dengan meletakkan lidah pada lantai rongga mulut. Bibir terbuka, tetapi tidak luas. Udara melalui rongga mulut menghasilkan bunyi vokal [  ]. Contohnya ialah [emak], [lebah], dan [epal].